Meer over meditatie

De meeste mensen die geïnteresseerd zijn in meditatie, doen al iets met meditatie of hebben er iets mee gedaan. Sommigen hebben de basiscursus YinYang meditatie al gevolgd. Toch blijven er vaak nog vragen over meditatie bestaan zoals; wanneer doe ik het goed, waarom merk ik geen grote veranderingen, waar doe ik het eigenlijk voor, kan ik alleen mediteren door stil te zitten en zo verder.

We moeten als geïnteresseerde en volhoudende meditatiebeoefenaars nooit vergeten dat meditatie een poging is om grip te krijgen op iets dat vrijwel ongrijpbaar is; onze geest. Niet voor niets wordt in het oosten de geest, of eigenlijk het bewustzijn, vergeleken met een wild paard, een aap of een jonge hond. Het zijn allemaal beelden voor het denkende aspect van onze geest dat zich moeilijk laat temmen. Dit denkende aspect is tegelijkertijd een grote kracht waarmee we de vruchten van de wetenschap cultiveren en een last die onze innerlijke rust en bevrijding belemmert.

Wat we kunnen leren van meditatie is dat onze geest meer is dan ons denkende bewustzijn. Daarmee doelen we niet op het gegeven dat we ons bewustzijn even kunnen parkeren en ons laten meenemen in een slaperige roes of afleidende sensaties. Meditatie is niet per se altijd aangenaam, maar je kunt er wel altijd iets van leren, bijvoorbeeld wat de stand van zaken is tussen je oren. Ben je tevreden of juist onrustig, maak je je zorgen of verheug je je op iets? Allemaal zaken die goed zijn om te beseffen want de activiteit van je geest zegt ook iets over je gemoedstoestand.

Shamatha; kalm verwijlen in de activiteit van je geest

Meditatie is niet bedoeld om deze activiteit van de geest of de waarneming ervan te stoppen of te veranderen, maar om erin aanwezig te zijn. In het boeddhisme spreekt men dan van shamatha (shinee in het Tibetaans) oftewel ‘kalm verwijlen’. Shamatha betekent niet zitten soezen, maar actief waarnemen wat er gebeurt in je geest. Daarom leer je bij YinYang meditatie één techniek, want je hebt maar één techniek nodig om goed te mediteren. De rest is afleiding. Omdat niet iedereen hetzelfde is, krijgt iedereen voor zich een persoonlijke versie van die techniek. 

Sommigen zeggen dat je geen techniek nodig hebt om te mediteren. Dat is waar, als je al zo vaardig bent in meditatie dat het je tweede natuur is. Tegelijkertijd kan het besef van een techniek die je goed heeft geholpen altijd worden gebruikt als trigger om in de juiste staat te komen. Ik mediteer nu zo’n 15 jaar met mijn persoonlijke techniek. De basis blijft hetzelfde maar het proces blijft zich ontwikkelen. Als ik ga zitten en denk aan mijn techniek dan zit ik (meestal) onmiddellijk in shamatha. Dat is het moment waar ik vervolgens mijn verdieping en verruiming van mijn geest kan verkennen en steeds weer tot nieuwe inzichten kom.